Welk sociaal medium verdient jouw mening?
Twitter begon prima totdat het niet meer zo prima was. Instagram begon prima totdat het niet meer zo prima was. Facebook begon prima totdat het niet meer zo prima was. En BlueSky begon, hoe kan het ook anders, prima.
Als ik een voorspelling voor de toekomst mocht maken, zou ik op zijn minst de geschiedenis van vergelijkbare situaties erop na lezen.
Vandaag las ik de column Een mening is meer dan een haarbal door Floor Rusman in NRC. En ik kan me goed vinden in het meeste dat ze schrijft. En buiten dat ik haarballen uitbraken een hele mooie metafoor vind heb ik er nog een paar gedachten over.
Wat ik uit haar tekst haal is dat gedachten nog geen mening zijn. X maakt het heel makkelijk om snel je gedachten te ventileren. Maar om een mening te vormen moet je die eerst vinden schrijft ze. En daarvoor is toegang tot andere meningen nodig.
Met Musks X is dat eerder moeilijker geworden dan makkelijker. Veel interessante denkers zijn zoals gezegd vertrokken, en het algoritme schotelt mij minder prikkelende artikelen voor dan eerst, en veel meer onzin in de categorie „12 manieren om minder gezichtsvet te krijgen”.
Dat algoritme wordt bepaald door een organisatie die meer waarde hecht aan geld en macht dan aan het voorschotelen van een onderbouwde mening.
Musks X is een anti-intellectuele plek geworden.
Rusman haalt haar inspiratie nu uit “een dagelijkse ronde langs X, BlueSky en Substack”. Blijven “interessante denkers” elkaar in een cirkeltje van gesloten commerciële platformen achterna vluchten? Want dat zijn deze platformen stuk voor stuk.
Hoe groot is de kans dat er zich bij die platformen binnen afzienbare tijd vergelijkbare problemen voordoen?
BlueSky lijkt best interessante opties te bieden die meer openheid geven dan X en consorten. Gebruikers kunnen bijvoorbeeld de algoritmische feeds kiezen en configureren. Aangestuurd door Jay Graber (NRC: “De tegenpool van Musk”, Volkskrant: “Veel ‘Twittervluchtelingen’ ervaren Bluesky als verfrissend.”) klinkt BlueSky best hoopvol.
Maar begon Twitter ook niet zo met Jack Dorsey? Diezelfde Dorsey heeft ook BlueSky opgericht. Hij heeft het platform inmiddels verlaten, onder meer omdat volgens hem BlueSky alle fouten die Twitter maakte aan het herhalen is.
Wat als er platformen zouden zijn die zijn gebouwd op een fundament van openheid, transparantie en onafhankelijkheid? Nou, die zijn er. Bijvoorbeeld Mastodon (en voor een Instagramalternatief Pixelfed).
De makers van Mastodon zijn bezig het eigenaarschap van het ecosysteem en de belangrijkste platformonderdelen onder te brengen in een Europese non-profit organisatie (zie The people should own the town square) zodat niet één individu alle macht in handen heeft, en de ontwikkelingen transparant blijven.
Zelf vermaak ik me daar al een tijdje prima. Hoewel ik niet heel actief posts plaats, volg ik redelijk wat mensen en interessegebieden. De berichten die voorbij komen zijn over het algemeen inhoudelijk sterk en discussies blijven doorgaans vriendelijk.
Of dit zo blijft in de toekomst hangt natuurlijk helemaal af van de ontwikkelingen. Maar bij een open platform als Mastodon heb je daar zelf meer invloed op.
Ook al in Rusmans column genoemd, Laurens Dassen van Volt heeft recent X verlaten en is nu te vinden op BlueSky en Mastodon. Hij moedigt andere partijen en individuen aan ook X te verlaten. Op Mastodon schrijft hij:
Ik ben nog nieuw op dit platform, maar mijn aanwezigheid op Mastodon zal alleen maar toenemen. Wellicht kunnen we ons dorpsplein dat ooit Twitter was hier opbouwen: een open-source platform zonder algoritmes. Samen maken we een succes van sociale media die onze democratie niet verzwakken, maar juist versterken.
Lijkt mij een goed idee. Ik zie jullie daar.
Go Mastodon!
Tagged #socialmedia #x #instagram #bluesky #mastodon