Over vervuiling door de ruimtevaart

70 meter hoog. 550.000 kilogram schoon aan de haak. 9 Merlin motoren die zoveel lawaai produceren dat het op 5 kilometer afstand klinkt alsof de persoon naast je de zoetgevooisde klanken van zijn kettingzaag¹ aan het bewonderen is. Dat is de Falcon 9 van SpaceX. Deze kolos verticaal het oneindige in zien schieten is het aanschouwen van pure, brute kracht.

Een vlucht naar Mars, een onvoorstelbare 56 miljoen kilometer verderop als de planeten op zijn dichtst bij elkaar staan, is geen probleem. Ongeveer 56.000 maal de dikte van onze atmosfeer die een schamele 1000 kilometer dik is.

Vanaf Mars bekeken lijkt onze hele aardbol niet meer dan een heel klein stipje aan de hemel. Eigenlijk stellen we met zijn allen dus niet zo heel veel voor. Alles wat hier gebeurt, alle vliegtuigen die op aarde vliegen, wolkenkrabbers van honderden meters hoog, het beklimmen van de Mount Everest, het voeren van oorlogen, landen die verdwijnen door de stijgende zeespiegel, jacht maken op dieren totdat ze uitsterven. Mars maakt het niets uit. En dan is Mars nog een planeet binnen ons eigen kleine sterrenstelseltje.

Kortom, ook als we tot het uitsterven van de mensheid aan toe onze hele planeet naar de maan helpen door de hele atmosfeer vol te pompen met CO2 en andere viezigheid zal de Kosmos daar weinig om malen. Zij blijft haar ding wel doen. Dus waar maken we ons nu helemaal druk om? Er zijn waarschijnlijk zat planeten waar het leven haar voedingsbodem en leefomgeving niet vernietigt.

Of zullen we toch een beetje inzoomen en het vanuit ons eigen perspectief bekijken en toch wel enig belang aan onszelf en onze omgeving hechten? Is het echt nodig om je elk jaar vol te vreten en te gieten in een all-inclusive resort in Turkije? Is het laten verwerken van Nederlands vlees in Italië om het vervolgens weer hier te verkopen echt nodig? Heeft het invloed als een land als Amerika of China CO2 neutraal wordt? Wordt onze lucht daar schoner van en kunnen we elke dag dat we naar buiten stappen net dat beetje “opgeluchter” adem halen?

En Nederland dan? We zijn maar een klein landje. Waarom zouden wij ons inzetten voor het oplossen van de klimaatproblemen? Wat voegt dat toe? Zal de lucht op aarde schoner worden als onze bussen, vrachtauto’s, schepen, auto’s en scooters geen CO2 meer uitstoten maar die van China, Amerika en Rusland wel?

Op aardbolschaal stelt het misschien weinig voor. Maar onderschat ook het psychologische en het economische effect niet. Door in ons kikkerlandje alles te doen aan klimaatverandering inspireer je andere landen om datzelfde te doen. En wat denk je van de handel? Die heeft misschien wel een nog grotere impact. Door geen handel meer te drijven met vervuilende landen of bedrijven maak je het interessant voor ze om schone technieken te gebruiken, want daar zit het geld.

Ik dwaal af. Weer even terug naar de ruimtevaart. Dat laagje atmosfeer om de aarde waar ons klimaat zich in ontwikkelt en dat ons beschermt tegen straling vanuit de ruimte en vanaf de zon is relatief dun en kwetsbaar. Toch pompen we datzelfde laagje helemaal vol met CO2 en andere gevaarlijke gassen. De bovengenoemde Falcon 9 pompt bij lancering een waanzinnige 1.115.000 kilogram aan CO2 de lucht in ². Waanzinnig? Of is het waanzin?

1.115.000 kilogram is 15.274 maal mijn lichaamsgewicht aan CO2. Het is ook ongeveer het gewicht van alle inwoners van de gemeente Staphorst. Alsof je alle mensen in Staphorst de lucht in slingert. En dat bij elke lancering.

Of ik me daar zorgen over maak? Eerlijk gezegd kan ik het ook als ik de cijfers lees niet bevatten. Het gaat kennelijk mijn verstand te boven.

Tel je alle getallen bij elkaar op, dan stelt de uitstoot van ruimtevaart niet veel voor ten opzichte van de vervuiling die we met al het andere doen. Een beetje net als ons kikkerlandje ten opzichte van Amerika, China of Rusland. Toch is het mijns inziens net als bij ons kikkerlandje van belang alles op alles te zetten om zo schoon mogelijk te reizen. De innovaties in de ruimtevaart om schonere brandstof te gebruiken en toe te werken naar 100% duurzame energie hebben invloed op innovaties bij andere vervuilende industrie en transport.

Laten we dus op elk terrein ons best doen toe te werken naar zo min mogelijk vervuiling. Ook bij de ruimtevaart. Laten we elkaar inspireren tot het maken en houden van een zo mooi en schoon mogelijke planeet. Wie weet inspireren we andere planeten nog een keer om hetzelfde te doen ;-)